Sektörün Türkiye'de Gelişimi
İnşaat Sektörü, Cumhuriyet’in ilk yıllarında öncelikle demiryolu hatları ve büyük su projeleriyle başlamıştır. Bu hamle, 2. Dünya Savaşı’nın sona erip, dünyada liberalleşme rüzgârlarının esmeye başladığı 1950’lere kadar devam etmiştir.
İnşaat Sektörü’nün 50’ler ve 60’lardaki gelişiminin ardındaki temel etken, kamu altyapı yatırımlarıdır. İnşaat ve Taahhüt Sektörü’nün gelişimi bu dönemde hız kazanırken, Türkiye’nin 1952’de NATO’ya girişi, altyapı yatırımlarını artırıp, firmalara hem yabancılarla çalışıp tecrübe kazanma, hem de düşük maliyetlerle makine parkına sahip olma şansı vermiştir.
Söz konusu dönemde sanayi yatırımları daha çok özel sektöre terk edilmiş, toplam yatırımların yaklaşık yarısını teşkil eden kamu yatırımları ise ağırlıklı olarak altyapı yatırımlarından oluşmuştur. Kamu ihalelerini kazanan Türk firmaları, bu alanda edindikleri tecrübeyle daha sonraki yıllarda yurtiçinde ve yurtdışında önemli projelere imza atmaya başlamışlardır.
Başta barajlar, hidroelektrik santralleri, karayolları ve NATO ihaleleri olmak üzere bu hamle Müteahhitlik Sektörü için de büyük bir deneyim ve atılım anlamına gelmiştir.
Türkiye’de 1980’li yıllardan itibaren ciddi gelişim göstermiş olan İnşaat Sektörü’nün büyüme eğilimi, 1988 yılından sonra yavaşlamıştır. Ayrıca 1988 yılında liberalizasyon süreci ve artan faizlerle yükseliş gösteren yatırım maliyetleri sonucu, inşaat talebi düşmüştür. 1993-2003 döneminde Türkiye Ekonomisi %26,13 oranında büyürken, İnşaat, Kamu İnşaat Sektörü’ndeki yatırımların azalması sonucu ana sektörler arasında küçülen tek sektör olarak %22,4 oranında daralma göstermiştir.
Konut Sektörü, 2004 yılından itibaren ise canlanmaya başlamış, 2005’in ilk yarısında inşaat ruhsatlarındaki artış oranı, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %40 olmuştur.
Türk Müteahhitleri 1970’li yılların başlarından bugüne kadar geçen sürede 70 ülkede sayıları 5000 civarında proje gerçekleştirmiştir. Bunların toplam bedeli 130 milyar USD civarındadır.
Türkiye Verileri
| Nüfus | 83,1 Milyon |
| İş Gücü | 32,5 Milyon |
| Yüz Ölüçümü | 783,562.38 km² |
| İhracat Tutarı | $180 milyar |
| Tuizm Geliri | $34.5 milyar |
| Turist Sayısı | 51.7 milyon |
| Yabancı Yatırım | $13.2 milyar |
| Yabancı Şirketler | 65,533 |
2023 Raporu’na göre inşaat sektörünün Türk ekonomisindeki payı yüzde 30'lara ulaştı
İnşaat Sektöründeki Gelişmeler
İnşaat Sektörü 2023 Yılında Yüzde 7,8 Büyüdü İnşaat sektörü 2023 yılında yüzde 7,8 büyümüştür. Böylece inşaat sektörü 2017 yılında bu yana ilk kez yıllık olarak büyüme göstermiştir. İnşaat sektörü 2018-2022 döneminde 5 yıl boyunca daralma yaşamıştır. Gayrimenkul sektörü 2023 yılı tamamında ise yüzde 2,7 büyümüştür. Gayrimenkul sektörü istikrarlı büyümesine devam etmiştir. Toplam inşaat harcamaları 2023 yılında yüzde 100,7 artmış ve 3,68 trilyon TL olarak gerçekleşmiştir. İnşaat harcamalarındaki genişleme büyük ölçüde fiyat artışlarından kaynaklanmıştır. İnşaat sektöründe istihdam sayısı 2023 yılında ortalama 1.997 bin kişi olmuş ve 2022 yılına göre yüzde 8,2 artmıştır.
2023 yılında alınan toplam yapı ruhsatları alan bazında yüz de 13,6 artarak 165,83 milyon metrekareye yükselmiştir. 2023 yılında alınan konut yapı ruhsatları alan bazında geçen yıla göre yüzde 14,7 artarak 124,64 milyon m2 olmuştur.
Konut dışı bina yapı ruhsatları ise 2023 yılında yüzde 10,5 artarak 41,19 milyon metrekare olarak gerçekleşmiştir. 2023 yılında alınan toplam yapı izinleri alan bazında yüzde 16,8 azalarak 107,37 milyon metrekareye inmiştir. Yine 2023 yılında konut yapı izinleri alan bazında geçen seneye göre yüz de 16,8 azalarak 84,95 milyon metrekare olurken konut dışı bina yapı izinleri ise 2023 yılında yüzde 16,8 düşerek 22,42 milyon metrekare olarak gerçekleşmiştir.
Konut
2023 yılında konut satışları 2022 yılına göre yüzde 17,5 azalarak 1.225.926 adet olmuştur. 2023 yılında yabancılara konut satışı ise yüzde 48,1 azalarak 35.005 adet olarak gerçekleşmiştir.
2023 yılında ipotekli konut satışları 2022 yılına göre yüzde 36,6 azalmış ve 177.748 adet olmuştur. Yeni (birinci el) konut satışı ise yüzde 17,5 azalarak 379.542 adet olarak gerçekleşmiştir. Yeni (birinci el) konut fiyatları artışı 2023 yılında yüzde 79,9 olarak gerçekleşmiştir. 2022 yılında ise yıllık artış yüzde 99,4 olmuştur. Konut fiyatlarında yüksek artışlar 2023 yılında da devam etmiştir. Konut kredileri 2023 yılında 2022 yılına göre yüzde 21,7 genişlemiştir. Konut kredisi aylık ortalama faiz oranı ise 2022 sonunda yüzde 1,66 iken 2023 sonunda yüzde 3,61 olmuştur.
Konut Dışı Binalar Sektörü
İnşaat sektöründe yer alan üç ana sektörden bir diğeri konut dışı binalar sektörüdür. Konut dışı binalar üç ana grupta toplanmaktadır. Bunlardan ilki. Büyük bölümü özel sektör tarafından yapılan ve işletilen ticari binalardır. Ofisler, ticaret binaları, konaklama tesisleri, alışveriş merkezleri, sanayi binaları ve depolar ile diğer ticari binalar bu grupta yer almaktadır. Bu grup aynı zamanda ticari gayrimenkul sektörünün de aktiflerini oluşturmaktadır.
2023 yılında konut dışı binaların arzında alt sektörler itibariyle farklı gelişmeler yaşanmıştır. Deprem afeti, seçim süreci ve ekonomi politikalarındaki değişim genel olarak arzları sınırlamıştır.
Otel ve konaklama tesisleri için alınan yapı izinleri veya yeni arzlar yüz ölçümü olarak 2023 yılında yüzde 32,1 azalmıştır.
Ofis ve iş yerlerinde yeni arzlar ise metrekare olarak bir önceki yıla göre yüzde 19,2 küçülmüştür.
AVM ve Ticari binaların yeni arzları 2023 yılında önemli ölçüde azalmıştır. Alınan yapı izinleri yüz ölçümü olarak yüzde 18,8 gerilemiştir.
| Nüfus | 85.372.377 |
| İş Gücü | 35.931.000 |
| Yüz Ölüçümü | 783,562 km² |
| İhracat Tutarı | $82.873.000.000 |
| Turizm Geliri | $8.784.800.000 |
| Turist Sayısı | 56.7 milyon |
| Yabancı Yatırım | $337.300.000.000 |
| Yabancı Şirketler | 76.737 |
